Ө.М. Сұлтанғазин атындағы Ғалымдар залында қазақтың көрнекті ғалымы, археолог, тарихшы, Қазақ КСР Ғылым академиясының академигі Әлкей Хақанұлы Марғұланның 120 жылдығына арналған «Марғұлан мұрасы – ұлттық руханиятымыздың қазынасы» атты кітап көрмесі ұйымдастырылды.
Әлкей Марғұлан 1904 жылы 11 мамырда Павлодар облысы Баянауыл ауданының Ақбеттау ауылында дүниеге келген. Павлодардағы мұғалімдер даярлайтын курсты бітіріп, Баянауыл облысындағы Дальбинск мектебінде сабақ берді (1920), Семей педагогикалық техникумының студенті және «Таң» журналы мен «Қазақ тілі» газеті редакциясының қызметкері (1920). 1921-1925), Ленинградтағы Шығыс институтының филология факультетін бітірген (1929), Қазнаркомпрос терминология комиссиясының ғылыми хатшысы (1930-1931), Ленинград мемлекеттік материалдық мәдениет тарихы академиясының аспиранты (1931- 1934), КСРО ҒА Материалдық мәдениет тарихы институтында стажер, ғылыми қызметкер (1936-1938), КСРО ҒА Қазақ филиалы Тарих институтының аға ғылыми қызметкері, сектор меңгерушісі (1939-1946) ), Қазақстан ҒА Тарих, археология және этнография институтында сектор меңгерушісі, бөлім меңгерушісі, аға ғылыми қызметкер (1946-1985).
Материалдық мәдениет пен көне өнер ескерткіштерін, әдебиет мәселелерін және қазақ халқының тарихи-қаһармандық эпосын зерттеді. 1950 жылдардың ортасынан бастап ғалымның жетекшілігімен қазақтың көрнекті ғалымы әрі ағартушысы Ш.Уәлиханов туралы ақпараттар мен материалдар жинақтауды жүзеге асырды, Ш.Ш. Уәлихановтың шығармалар жинағы құрастырылды. Қазақ халқының этногенезі жөніндегі Үйлестіру кеңесін, Қазақ КСР ҒА Тарих, археология және этнография институтының Ғылыми кеңесін, Докторлық диссертацияларды қорғау жөніндегі мамандандырылған кеңесті басқарып, 1946-1974 жылдардағы атақты Орталық Қазақстан археологиялық экспедициясын ұйымдастырды. Әлкей Хақанұлының Орталық Қазақстандағы археологиялық зерттеулері «Бегазы Дандыбаевская культура Центрального Казахстана» монографиясында берілген.
Ә.Марғұлан Отырарда, Таразда, Сайрамда, Сығанақта археологиялық қазба жұмыстарын жүргізді. Олар қола және ерте темір дәуірінің бірегей археологиялық ескерткіштерін ашты.
Ол Абылай хан, Әбілқайыр, Кенесары, Қасым хан дәуірінің тарихын тамаша зерттеді, «Қазақ ССР тарихы: (көне заманнан бүгінгі күнге дейін)» атты көптомдық академиялық басылымын жасауға атсалысты. 300-ден астам ғылыми және ғылыми-көпшілік басылымдардың авторы. Ә.Х. Марғұланның жетекшілігімен 50-ден астам кандидаттық және докторлық диссертация қорғалды.
Ленин (1967), Еңбек Қызыл Ту (1973), Халықтар достығы (1984) ордендерімен, медальдармен, Құрмет грамоталарымен және ҚазКСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет грамоталарымен марапатталған. Қазақ КСР-нің еңбек сіңірген ғылым қайраткері. Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты.
Кітап көрмесінің мақсаты – ғалымның қазақ халқының тарихын, мәдениетін және ғылымын зерттеуге қосқан орасан зор үлесімен таныстыру, Қазақстанның тұңғыш археологы – академиктің көрнекті тұлғасын кеңінен насихаттау.
Кітап көрмесі екі бөлімнен тұрады. «Қазақтың тұнғыш маманы – археологтар» атты бірінші бөлімде энциклопедия, библиографиялық анықтамалықтар, Ә.Марғұланның өмірі мен шығармашылығы туралы материалдар қамтылған.
Кітап көрмесінің «Әлкей Марғұлан – көне халық мұрасының феномені» атты екінші бөлімінде академиктің еңбектері мен ол туралы естеліктер ұсынылған. Олар: «Өзен алабындағы археологиялық барлау. Сары-су» (1947), «Ежелгі Қазақстанның құрылыс өнері қалаларының тарихынан» (1950), «Беғазы Дәндібаев Орталық Қазақстанның мәдениеті» (1979), 3 томдық «Қазақтың халық қолданбалы өнері» (1986), (1994), 14 томдық шығармалар жинағы (2003); (2011), «Әлкей Марғұлан туралы естеліктер» (2004) және т.б.
Сіздерді кітап көрмесіне шақырамыз!