+7 (727) 267-28-83

аюханов

Өнер бөлімінің оқу залында Қазақ КСР Халық әртісі, өнертану профессоры, балет әртісі, хореограф, балетмейстер, педагог Болат Аюхановтың 85 жылдығына арналған «Қазақ балет өнерінің хас шебері – Болат Аюханов» атты кітап көрмесі ұйымдастырылды.

Болат Ғазизұлы Аюханов 1938 жылы 13 қыркүйекте Семей қаласында дүниеге келген.1945 жылы Аюхановтар отбасы Алматы қаласына қоныс аударды. 1955 жылы Б. Аюханов Алматы хореографиялық училищесін бітірді.1955-1957 жылдары ол академиялық Ленинград хореографиялық училищесінің сыныптарында біліктілігін арттырды.1957-1959 жылдары Абай атындағы Мемлекеттік академиялық опера және балет театрының балет солисі болды. 1964 жылы А. В. Луначарский атындағы Мәскеу мемлекеттік театр өнері институтының балетмейстерлік бөлімін профессор Р. В. Захаров курсында бітірді.1964 жылы Б. Аюханов 26 жасында Алматы хореографиялық училищесін басқарды. 1967 жылы Кеңес одағы тарихында тұңғыш рет «Жас балет Алма-Ата» хореографиялық миниатюралар ансамблін құрып, оның тұрақты жетекшісі, педагогы, орындаушысы және концертмейстері болды.

Б. Аюханов спектакльдер қойып, оларда орындаушы рөлін сомдады: Р. Щедриннің «Кармен-сюита» Тореро; А. Исаковтың «Гамлет»; М. Равельдің «Болеро». Өзбек композиторы Н. Закировтың музыкасына арналған «Манкурт» балеті МХАТ сахнасында көрсетілді. 1974 жылы ол А. Исакованың музыкасына «Батырлар» ұлттық эпикалық балетін,  қазақ  классикалық  композиторларының  музыкасына  «Сарыарқа аңыздары»;     

Е. Брусиловскийдің «Қыз Жібек»; Д. Шостаковичтің 4-ші симфониясының музыкасына «Қылмыс пен жаза»; П. Чайковский мен М. Плетневтің «Евгений Онегин»; Ф. Шопеннің «Шопениану»; «Пахита» балетінен Гран па.

Б. Аюханов қазақ композиторларының музыкасына 40-тан астам балет қойылымын қойды, оның ішінде КСРО-ның Кремль сарайы мен Үлкен театрының сахналарында, Канадада, Францияда, Англияда, Швейцария қалаларында, Кубада, Финляндияда, Швецияда, Түркияда, Мароккода, Сирияда, Иорданияда, Үндістанда, Италияда, Болгарияда, Германияда, Польшада, Венгрияда, Иракта. 2010 жылы Аюханов Шыңғыс Айтматовтың кітабымен аттас «Шыңғыс ханның ақ бұлты» балетін сахналады.

1975 жылы «Жас балет Алма-Ата» ансамблі  «Қазақ КСР Мемлекеттік классикалық би ансамблі» болып өзгертілді. 2003 жылдан – «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік академиялық би театры».

Б. Аюханов «Құрмет Белгісі», Еңбек Қызыл Ту ордендерімен, ҚазКСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, Қазақстанның «Платина Тарлан» тәуелсіз меценаттар клубының лауреаты, Халықаралық Сократтық сыйлықтың лауреаты, «Алтын адам» - «Жыл адамы» алтын мүсіншесінің иегері, «Фомгед» халықаралық би фестивалінің алтын сыйлығының иегері, Халықаралық Ақпараттандыру Академиясының академигі (МАИ), Стамбул, Семей, Екібастұз, Павлодар қалаларының Құрметті азаматы.

1988 жылы Б. Аюханов өзінің алғашқы «Менің балетім» кітабын, 2001 жылы «Сорос-Казахстан» қоры «Сезімдер өмірбаяны», ал 2008 жылы «Өмір бойынша балет витраждары немесе pas de bourree» кітаптарын шығарды. Б. Аюханов «Қорық, жау, тоғызыншы ұл», «Әлсіз әйелдің тарихы», «Мадам Вонгтың құпиялары», «Несібелі», «Әдемі Айсұлу туралы ертегі», «Қараңғылық иесі», «Менің сүйікті троллейбусым», «Алматыда серуендеу» фильмдеріндегі көптеген рөлдердің орындаушысы ретінде де танымал және т.б. Б. Аюханов 2022 жылдың 13 желтоқсанында қайтыс болды.

Көрменің мақсаты - көрнекті тұлға, қазақстандық балет аңызы Болат Аюхановпен және оның жан-жақты өмірімен танысу.

Кітап көрмесінде өмір, шығармашылық және педагогикалық жолдарды ашатын кітаптар ұсынылған. Аюхановтың: Авторлық кітаптар – «Менің балетім»; «Өмір бойынша балет витраждары немесе pasdebourree»; «Сезімдер өмірбаяны»; «Қазақстан Республикасының Мемлекеттік би театрлары: Фотоальбом»; сондай-ақ, «Қазақ өнерінің тарихы»; «Қазақстан хореографиясының тарихы»; «Персоналдағы Алматы өнері»; «Қазақстанның хореографтары (иллюстрацияланған ақпараттық анықтамалық 1934-2012 жж.); Г. Жұмасейітова «Қазақ балетінің беттері», «Қазақстан хореографиясы. Тәуелсіздік кезеңі: Монография»; Т. Ізім «Уақыт және би өнері: Монография» және басқалар. Сондай-ақ, оқырмандар мерзімді басылымдардың беттерінде сипатталған ұлы балетмейстердің өмірі, оның шығармашылығы, шеберлігі туралы сұхбаттар мен әңгімелерге қызығушылық танытады.