+7 (727) 267-28-83

кожеке

Өнер бөлімінің оқу залында қазақтың белгілі күйші-сазгері Қожеке Назарұлының 200 жылдығына орай «Жетісу күй өнерінің қайнар көзі – Қожеке Назарұлы» атты кітап көрмесі ұйымдастырылды.

Қожеке Назарұлы Алматы облысы Райымбек ауданының Қарқара ауылында дүниеге келген. Бала кезінен Жетісу өңірін аралап жүріп, Қожеке домбыра тартуды жетілдірді. 1860 жылы Сарыжаз, Текес, Қарқара жайылымдарының Ресей аумағына күштеп қосылуын көрген Қожеке «Шалқайма» күйін шығарып, онда қазақтардың, билер мен болыстардың шыдамды да әлсіз саясатын айыптайды, отаршылдық езгіге қатысады.

Патша үкіметіне наразылығын білдіріп, Қытай билігінің қысымына тап болғаны үшін қуғынға ұшырады. 1860 жылы Қожеке қазақтардың Қарқарадан 25 киіз үй, сәл кейінірек Іле бойындағы 400 киіз үй мен Текес өзенінің жоғарғы ағысы арқылы Шынжаңға көші-қонын басқарды. Мұнда ол қанауға қарсы күресте отандастарын біріктіруді ұйымдастырады. 1881 жылы Қытай билігі оны тұтқынға алып, ауыр азаптап, өлтірді. Халқының азаттығы үшін күрескен батыр, күйші Қожеке Назарұлы Жанбұлақ қорымындағы Күре қаласында жерленген.

Күйшінің мұрасы 200-ден астам күйден құралады. Бұл Қожекенің тарихи оқиғаларға байланысты өмірбаяндық күйлері: «Қолға алынар алдында», «Түрмеде қинау», «Арман», «Тарту» және т.б. Табиғат сырын ашатын күйлер: «Сарбаны бұлбұл», «Бұлбұл», «Бұлбұл Торғай». Көне эпостық ертегілер, аңыздар, ертегі сюжеттеріндегі күйлер: «Қамбархан», «Көрұғлы сұлтан», «Мұңлық», «Жиренше» және т.б. 1884 жылы Үрімжі қаласында Шынжаң жастар баспасынан Қожекеңнің 90-нан астам күйлері енген «Күй толқыны» атты күй жинағы шықты.

Көрменің мақсаты– композитор, күйші Қожеке Назарұлының музыкалық шығармашылығын зерделеу және насихаттау, Қазақстанның ұлттық мұрасы мен мәдениетіне құрметпен қарауға тәрбиелеу.

Көрмеде оның өмірі мен шығармашылық жолын ашатын материалдар ұсынылған: Т.Әскер «Қожеке»; «Тарихи тұлғалар»; Т.Қ.Хантәңірі «Албан шежіресі»; Б.Ж. «Қазақстан мәдениеті: энциклопедиялық анықтамалық»; «Жетісу: энциклопедия»; А.Тарақты «Күй шежіре»; А.Сейдімбек «Қазақтың күй өнері»; П.Момынұлы «Қазақ музыкасының қысқаша тарихы»; Б.Мүптекеев, С.Медеубекұлы «Жетісудың күйлері» және т.б. Сондай-ақ, мерзімді баспасөз беттеріндегі Қожеке Назарұлы туралы мақалалар оқырмандарды қызықтырары сөзсіз.

Кітап көрмесіне шақырамыз!