+7 (727) 267-28-83

Ө.Сұлтанғазин атындағы ғылыми кызметкерлерге арналған оқу залында кеңестік ғалым-геолог, металлогения ғылымдарының және металлогения мектебінің негізін қалаушы, Қазақ КСРО академигі, Қазақ ССР Ғылым академиясының бірінші президенті Қаныш Имантайұлы Сәтбаевтың туғанына 120 жыл толуына орай кітап көрмесі ұйымдастырылды.

Satpaev

Сәтбаев Қаныш Имантайұлы 1899 жылы 12 сәуірде Семей облысының Павлодар  уезі (қазіргі Баянауыл ауданы Павлодар облысы) № 4 ауылында дүниеге келген. 1909 жылдан бастап 1911 жылға дейін ауылдық мектепте оқыды, 1914 жылы  Павлодар қаласының орыс-қазақ училищесін үздік бітіріп, 1918 жылы Семей қаласындағы мұғалімдер семинарын бітірді.

1926 жылы Қ.И.Сәтбаев Томск технологиялық институтын үздік бітірді. Тау-кен инженер мамандығын алғаннан кейін, ол Атбасар түсті металдар тресінің геологиялық бөлім бастығы ретінде жіберілді, ал бір жылдан кейін ол осы трестің басқарма мүшесі болып сайланды. 1926 жылдан 1932 жылға дейін Жезқазған қаласында барлау жұмыстары басталды. Қ.И.Сәтбаев бастаған геологтар тобы Жезқазғандағы мыс қорының мол екенін дәлелдеп,  әлемдегі алғашқы орындардың біріне сеніммен келді. 1940 жылы Жезқазған кен орнының ашылуы үшін Қ.И. Сәтбаевқа еліміздің ең жоғарғы марапаты  − Ленин Ордені берілді.        

1941 жылы Қазақстан Коммунистік партиясы Орталық Комитетінің екінші хатшысы Ж. Шаяхметовтың бастамасы бойынша Қ.И.Сәтбаев Алматыға жұмысқа ауысып, Геологиялық ғылымдар институтының директоры және КСРО Ғылым академиясы қазақ филиалының Президиумы төрағасының орынбасары болып тағайындалды. 1944 жылдан бастап ол Қазақстан Ғылым Академиясын құру туралы ойлана бастады. 1944-1946 жж. аралығында 11 жаңа ғылыми-зерттеу институты құрылды. Сондай-ақ, болашақ Академияның бас ғимаратының жобасы әзірленді. 1946 жылдың 1 маусымында Қазақ КСР Ғылым Академиясының ресми ашылу рәсімі өтті және 1946 жылы 3 маусымда академияның Бас Ассамблеясында Қ.И.Сәтбаев академик және Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі Президиумының президенті болып сайланды.        

 Қ.И.Сәтбаевтың аты-жөні Қазақстанның өнеркәсібі мен ғылымының қалыптасу кезеңімен тығыз байланысты. Қ.И.Сәтбаев  ̶ Қазақстан жер қойнауының пайдалы қазбаларын, Жезқазғандағы мыс қорларын  ашқан алғашқы қазақ геологы, Қазақстан Ғылым Академиясының ұйымдастырушысы және бірінші президенті, Кеңес Одағының Кеңестік Шығыс республикасынан КСРО ҒА-ның академигі, КСРО және Қазақ КСР Жоғарғы Кеңестерінің депутаты, Ленин және Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты, төрт рет Ленин  Орденімен және Отан соғысы Орденімен марапатталды.       

Қ.И.Сәтбаевтың есімі үш бірдей өшпес ұлы істермен байланысты. Олар: әлемдік дәрежедегі түрлі түсті және сирек металл резервтері бар Үлкен Жезқазған, екіншісі - ҚР Ғылым Академиясы, үшіншісі - Геологиялық ғылымдар институты. Шын мәнінде, оның есімі ХХ ғасырдағы Қазақстан Республикасының өнеркәсібі, ғылымы мен мәдениетінің қалыптасу және даму тарихымен байланысты.      

Республика қалаларының мектептері мен көшелеріне, ҚР ҒМҒА геологиялық ғылымдар институтына, Қазақ Ұлттық техникалық зерттеу университетіне әлем кеңістігіндегі шағын ғаламшарға, Жоңғар Алатауындағы мұздықтар мен шыңдарға  Қ.И.Сәтбаевтың есімі берілді.        

Кітап көрмесіне ҚР Ұлттық кітапханасының қорынан ғалым Қ.И.Сәтбаевтың өмірі мен шығармашылығы, оның туындылары, монографиясы, мерзімді баспасөз беттеріндегі мақалалары  ұсынылған.      

  Кітап көрмесіне шақырамыз!